Thành phố Quy Nhơn đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý

Sáng ngày 7/2/2025 (mùng 10 tháng Giêng âm lịch), tại xã Nhơn Lý, UBND thành phố Quy Nhơn phối hợp Sở VH&TT long trọng tổ chức Lễ đón bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý”.

Tham dự buổi lễ có các đồng chí Nông Quốc Thành - Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VH-TT&DL; Lê Kim Toàn – PBT Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Nguyễn Tự Công Hoàng, PCT UBND tỉnh; Nguyễn Văn Dũng - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Quy Nhơn;Đặng Mạnh Cường – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố; Ngô Hoàng Nam – PBT Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố; Trần Văn Đúng - Ủy viên BTV Thành ủy, Trưởng ban Ban dân vận Thành ủy, Chủ tịch UBMT TQVN thành phố; các đồng chí trong Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND, Thường trực UBMTTQVN thành phố ; các đồng chí nguyên lãnh đạo thành phố Quy Nhơn ; các đồng chí đại diện lãnh đạo các sở, ngành của tỉnh và lãnh đạo các phòng ban của thành phố, các địa phương và đông đảo cán bộ, nhân dân xã Nhơn Lý.

Quang cảnh buổi lễ

Tại buổi lễ, các đại biểu đã được xem phim tư liệu về “Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý” để có thể hiểu thêm về lễ hội đặc sắc này của địa phương. Đây là lễ hội gắn liền với đời sống tinh thần và tín ngưỡng của cư dân vùng biển địa phương tôn thờ cá voi hay còn gọi là cá Ông, thần Nam Hải – là vị thần hộ mệnh của ngư dân vùng biển. Lễ hội này không chỉ mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn kết cộng đồng qua nhiều thế hệ. 

Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được hình thành trên 200 năm, gắn với quá trình lập làng, hình thành nét đặc trưng rất riêng ở Bình Định. Lễ hội là một hồi ức về không gian đánh bắt hải sản trên biển, ẩn chứa nét văn hóa tín ngưỡng ngư dân vùng biển qua nhiều giai đoạn trong diễn trình lịch sử. Lễ hội được vun bồi, kiến tạo qua nhiều thế hệ, tạo nên những sinh hoạt dân gian của cộng đồng ngư dân qua mùa đánh bắt hải sản, tạo ra những hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của các nghệ nhân gắn bó với vạn chài. Sau năm 2014, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được phục dựng đầy đủ, trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của địa phương nói riêng, tỉnh Bình Định nói chung. Năm 2024, UBND thành phố Quy Nhơn phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao triển khai lập hồ sơ khoa học Lễ hội câu ngư Vạn đầm Xương Lý đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Với những giá trị văn hóa độc đáo của lễ hội này, ngày 10/12, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng đã ký ban hành Quyết định số 3994/QĐ-BVHTTDL ghi danh, đưa Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý ở xã Nhơn Lý, thành phố Quy Nhơn vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lãnh đạo thành phố Quy Nhơn và xã Nhơn Lý nhận Bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư Vạn đầm Xương Lý

Phát biểu tại buổi lễ, PCT UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng, cho biết: “Việc Lễ hội cầu ngư Vạn đầm Xương Lý được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là minh chứng cho sự giàu có, đa dạng của kho tàng văn hóa dân tộc của đất Bình Định. Đây còn là cột mốc quan trọng, mở ra những cơ hội mới để di sản này tiếp tục được gìn giữ, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa”. Đồng chí PCT UBND tỉnh cũng đề nghị UBND thành phố Quy Nhơn chủ động phối hợp với Sở Văn hóa & Thể thao, các ngành liên quan xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản cụ thể, chi tiết, đồng thời cần rà soát việc quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết khu vực Lăng ông Nam Hải, Vạn đầm Xương Lý, bảo đảm không gian tổ chức lễ hội được gìn giữ, tôn tạo, phù hợp với cảnh quan và môi trường sinh thái; Tiếp tục nghiên cứu, tư liệu hóa lễ hội, tổ chức các hoạt động giáo dục, truyền dạy để các thế hệ sau hiểu rõ và tiếp nối di sản, đồng thời khuyến khích cộng đồng địa phương tích cực tham gia vào việc thực hành gìn giữ nghi lễ truyền thống; Tăng cường kết nối lễ hội với du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, giới thiệu rộng rãi nét đẹp của lễ hội đến với du khách trong và ngoài nước, qua đó không chỉ bảo tồn di sản mà còn góp phần phát triển KT-XH của địa phương; Ghi nhận và tôn vinh những nghệ nhân, cá nhân, tổ chức có nhiều đóng góp trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của lễ hội để tiếp tục lan tỏa tinh thần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Để di sản Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý tiếp tục được bảo tồn, giữ gìn và truyền lại những giá trị văn hóa quý báu cho các thế hệ mai sau, Đồng chí Nguyễn Phương Nam - PCT UBND thành phố Quy Nhơn đã phát biểu đáp từ cam kết thành phố Quy Nhơn sẽ tiếp tục chung sức, đồng lòng, thực hiện hiệu quả Chương trình hành động quốc gia bảo tồn, phát huy giá trị di sản "Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý” nói riêng và các di sản văn hóa nói chung theo phương châm “lấy người dân là trung tâm, là chủ thể của các hoạt động”, “biến di sản thành tài sản” phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, với các giải pháp cụ thể, vừa trước mắt, vừa lâu dài để tạo sức sống mới cho di sản; để di sản mãi mãi trường tồn, ngày càng lan tỏa; góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Tại buổi lễ đón nhận, ông Nguyễn Kim Chức, Thư ký Ban vạn Lăng Ông Nam Hải vạn Xương Lý đã rất vui mừng khi Lễ hội cầu ngư Vạn đầm Xương Lý được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, ông xúc động bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể làng chài Nhơn Lý trong thời gian qua. Đồng thời, cũng xin ghi nhớ công lao to lớn và tri ân sâu sắc đối với các bậc tiền bối, nghệ nhân, các nhà nghiên cứu…, đã có những đóng góp, sáng tạo, lưu giữ và phát huy giá trị Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý để thế hệ hậu sinh được thừa hưởng thành quả di sản quý giá này và xin hứa sẽ nỗ lực phấn đấu, lao động, sáng tạo hết mình để cống hiến công sức, trí tuệ và khả năng của bản thân nhằm gìn giữ, lan toả, phát huy di sản Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, để Lễ hội Cầu ngư Xương Lý luôn có sức sống vững bền và ngày càng lan tỏa, góp phần quảng bá nét đẹp sinh hoạt văn hoá miền Biển của ngư dân Làng Nhơn Lý đến với du khách thập phương và cộng đồng.

Lãnh đạo tỉnh tặng Bằng khen cho cán bộ và nhân dân xã Nhơn Lý

Lãnh đạo UBND thành phố tặng Giấy khen cho các tập thể và cá nhân

Nhân dịp này, Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen cho cán bộ và nhân dân xã Nhơn Lý vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Lễ hội cầu ngư Vạn đầm Xương Lý; Chủ tịch UBND thành phố tặng Giấy khen cho 2 tập thể và 5 cá nhân đã có thành tích trong công tác bảo tồn và phát huy lễ hội truyền thống “Lễ hội cầu ngư Vạn đầm Xương Lý”./.

Phương Thảo – Trung tâm VHTT-TT thành phố Quy Nhơn